Urząd Miasta i Gminy Cegłów

Gmina Cegłów - dane ogólne

INFORMACJA O GMINIE CEGŁÓW

            Gmina Cegłów, na którą składa się 20 sołectw, jest położona w województwie mazowieckim, w powiecie Mińsk Mazowiecki. Jest to gmina rolnicza, z przewagą drobnych gospodarstw rolnych. Ponad trzydzieści procent powierzchni gminy zajmuje zwarty obszar lasów mieńskich, z dobrze urządzonymi drogami do uprawiania turystyki rowerowej, rozciągających się na obszar sąsiedniej gminy Mrozy. W lasach tych, na terenie gminy Cegłów jest rezerwat „Jedlina”- największy /ok.13 ha/ zwarty obszar jodły na północ od Gór Świętokrzys- kich.

  Około 3/5 obszaru gminy leży w obszarze Mazowieckiego Krajobrazu Chronionego, którego jednym z elementów jest malownicza pradolina rzeki Mieni - dopływu Świdra.

  Przez teren gminy przebiega linia kolejowa Berlin -  Warszawa - Moskwa. Na terenie gminy są dwa przystanki kolejowe w Mieni i w Cegłowie. Trzy km od granic północnych gminy przebiega międzynarodowa droga Warszawa - Terespol.

 Gmina ma dobrą sieć dróg łączących ją z innymi gminami, łącznie 46 km dróg powiatowych.

 

Miejscowość gminna Cegłów, w XIV w. występująca pod nazwą Cebrowo, wraz z sąsiednimi wsiami stanowiła uposażenie klasztoru augustianów w Warszawie. W 1530 r. dobra cegłowskie przeszły na własność kapituły warszawskiej.

W 1621 r. Cegłów otrzymał potwierdzenie praw miejskich-lokacja na prawie magdeburskim, na mocy przywileju Zygmunta III Wazy, który uposażył miasto Cegłów 15 włókami ziemi oraz zezwolił na odbywanie 2 targów tygodniowo i 3 jarmarków rocznie.

Herbem miasta stała się pieczęć kapituły warszawskiej - głowa Św. Jana na misie na tle siedmiu kłosów, które wg tradycji, miał dodać król Zygmunt III Waza z herbu Wazów. Rada Gminy uchwałą z 1991 r. wróciła do tego historycznego herbu, przyjmując go jako herb gminy Cegłów.

Rozwojowi miasteczka bardzo zaszkodziły wojny XVII w. i początku XVIII w. Ostatecznie prawa miejskie Cegłów utracił, jak wiele okolicznych miasteczek, w 1869 r. na mocy ukazu carskiego, po upadku powstania styczniowego. Był to rodzaj dodatkowej kary dla społeczeństwa za poparcie powstania.

Intensywniejszy rozwój osady nastąpił po przeprowadzeniu w latach 1865-1867 kolei warszawsko-terespolskiej.

 

Z okresu świetnej przeszłości Cegłowa pochodzi najstarszy zabytek - katolicki kościół pw. Św. Jana Chrzciciela usytuowany w rynku o wymiarach 115 x 113 m. Jest to przykład XVI-wiecznego gotyku mazowieckiego przebudowanego częściowo w XVII w. Wewnątrz kościoła znajduje się gotycki, drewniany ołtarz mistrza Lazarusa / szkoła Wita Stwosza /, który początkowo był wykonany dla katedry Św. Jana w Warszawie. W cegłowskim kościele zachowało się jedno z niewielu oryginalnych wiązań dachowych, tak dużych rozmiarów stropu drewnianego podwieszonego. Istniejące obecnie drewniane filary dodano w XIX w. Drewniana ambona pochodzi z XVII w. Obok kościoła wolnostojąca dzwonnica z XVIII w.

 

Niewielki  obecnie Cegłów może poszczycić się drugim dużym, neogotyckim kościołem z 1906 r. Jest to kościół parafialny Starokatolickiego Kościoła Mariawitów, obecnie jedna z większych parafii tego wyznania na Mazowszu. Tereny Cegłowa i okolic były bardzo silnie związane z mariawityzmem czego świadectwem jest do dzisiaj okazały cmentarz parafii mariawickiej.  Obok prężnej działalności gospodarczej parafia mariawicka prowadziła działalność socjalną i oświatową. Do niedawna istniał duży budynek drewniany przedwojenej szkoły prowadzonej przez parafię, której absolwenci mogli iść do gimnazjum. Po wojnie szkoła była użytkowana jako szkoła gminna do 1959 r.

Ciekawym budynkiem w Cegłowie jest też budynek sierocińca z charakterystycznym emblematem pelikana. Budynek ten, własność parafii katolickiej, pobudował po I wojnie światowej ks. Feliks Katuszewski dla dzieci - sierot wojennych. Dom ten służył jako sierociniec do lat 60-tych XX w. a następnie „Caritas „ prowadziła dom dla dzieci specjalnej troski.

Zabytkiem budownictwa przemysłowego jest młyn motorowy przy ul. Młyńskiej w Cegłowie, który działał do lat 80-tych.

 

W Mieni, ok.3 km od Cegłowa można podziwiać dobrze utrzymany Dom Pomocy Społecznej im. św Józefa mieszczący się w zabytkowym budynku Szpitala z 1809r wraz z otaczającym parkiem. W szpitalu tym leczyli się ranni w bitwie pod Iganiami żołnierze rosyjscy i potajemnie leczono drugą stronę tej bitwy-rannych powstańców 1863r. Przywleczona przez żołnierzy rosyjskich epidemia tyfusu zdziesiątkowała obie strony i miejscową ludność. Mogiła pochowanych znajduje się w pobliskim lesie.

Obok szpitala jest dom mieszkalny /czworaki/ z 1861 r.

W lesie po drugiej stronie linii kolejowej znajduje się Dom Pomocy Społecznej „Jedlina” którego częścią centralną jest zabytkowe Sanatorium Przeciwgrużlicze dla dzieci Tramwajarzy Warszawskich. Zespół tych budynków został rozbudowany i odnowiony w latach 1992-1998.

 

W południowej części teren gminy staje się pofalowany i bardzo malowniczy dla wycieczek rowerowych. Znajduje się tam druga co do wielkości wieś gminy Cegłów - Kiczki.

W Kiczkach można podziwiać XVIII-wieczny, drewniany kościół Św. Anny. Jest jednym z niewielu zachowanych w dobrym stanie zabytków tej klasy. Kościół znajduje się w centralnym miejscu wsi, nad malowniczym stawem spiętrzonym na rzeczce Piaseczynce. Spadająca z jazu woda napędzała koło wodne młyna, którego budynek można nadal oglądać jako przy- kład budownictwa przemysłowego.

W Kiczkach znajduje się też, w otoczeniu parku, dwór z XIX w. w którym do 2000r mieściła się szkoła.

 

Cała gmina ma duże walory turystyczne turystyki pieszej i rowerowej czemu sprzyja też dobre połączenie kolejowe i drogowe z Warszawą.

 

Po 1990r władze samorządowe przystąpiły do nadrobienia zaległości; wybudowano stację uzdatniania wody i zwodociągowano wszystkie wsie gminy (2014), wybudowano gminne wysypisko śmieci, zorganizowano selektywną zbiórkę śmieci, wybudowano oczyszczalnię ścieków i zmodernizowano w 2013r, skanalizowano miejscowość gminną Cegłów i część wsi Mienia, w trakcie projektowania jest kanalizacja następnej wsi Rudnik. Na terenie prawie całej gminy jest zasięg internetu.

W planie zagospodarowania przestrzennego gminy są tereny przeznaczone na działalność gospodarczą nie są one jednak własnością komunalną. Na terenie gminy Cegłów istnieją dobre warunki do wszelkiej działalności gospodarczej nie zanieczyszczającej środowiska.

Metadane

Data publikacji : 04.01.2023
Data modyfikacji : 08.11.2023
Podmiot udostępniający informację:
Urząd Miasta i Gminy Cegłów
Osoba wytwarzająca/odpowiadająca za informację:
Osoba udostępniająca informację:
Radosław Krążała
Osoba modyfikująca informację:
Kinga Pudłowska

Opcje strony

do góry